«Δουλεύοντας με ανθρώπους που ζητούν στήριξη σε κρίσιμες στιγμές της ζωής τους έχω το προνόμιο να τους ακούω να μου μιλούν για τις δικές τους, πολύ προσωπικές αλήθειες. Κοινός παρονομαστής στη στιγμή της δυσκολίας είναι η πεποίθηση ότι τελικά «Τα πράγματα δεν μπορούν ν” αλλάξουν», «Δε γίνεται τίποτα», «Δεν μπορώ», «Δεν υπάρχει διέξοδος»… Και όντως η διαπίστωση πως τα πράγματα είναι αυτά που είναι κατά ένα μεγάλο μέρος ισχύει, όσον αφορά τις δεδομένες συνθήκες της στιγμής. Αυτό που πολλές φορές δεν συμπεριλαμβάνεται στο σκηνικό των «πραγμάτων», είναι η δική μας δυνατότητα είτε να παρέμβουμε, για να αλλάξουμε την κατάσταση (όπου αυτό είναι εφικτό), είτε η δική μας (πάλι) δυνατότητα να αλλάξουμε τη θέση, θεώρηση, ρόλο για τα πράγματα, έτσι ώστε να μπορούμε να λειτουργήσουμε καλύτερα μέσα σ” αυτή τη συνθήκη.
Αν δεν αλλάζει η κατάσταση, ας αλλάξουμε εμείς
Περιμένουμε και ζητάμε ν΄ αλλάξει η κατάσταση με κάποιον τρόπο άσχετο, έξω και πάνω από εμάς. Περιμένουμε ν” αλλάξει ο/η τάδε τη συμπεριφορά του /της απέναντί μας, χωρίς εμείς να του το ζητήσουμε ή να οριοθετηθούμε απέναντί του. Περιμένουμε οι άλλοι να μας καταλάβουν, όταν εμείς κρατάμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας ερμητικά κλεισμένα και αθέατα από τους άλλους. Υιοθετούμε ως αδιαμφισβήτητες αλήθειες τις γνώμες ανθρώπων διαφορετικών από εμάς, με διαφορετικούς χαρακτήρες, βιώματα και ζωές, χωρίς να λαμβάνουμε σχεδόν καθόλου υπόψη τη μοναδικότητα του καθενός μας.
Έχουμε μάθει να πειθαρχούμε και να ακούμε τους άλλους, ειδικά τους σημαντικούς άλλους, φτάνοντας πολλές φορές να εξαφανιζόμαστε κάτω από την ισχύ της παρουσίας τους δίπλα μας.
Γονείς, φίλοι, δάσκαλοι, σύντροφοι, ινδάλματα…
Παρουσίες που μας έχουν δώσει φως για να μάθουμε πράγματα και να εξελιχθούμε, αλλά που από κάποιο σημείο κι έπειτα είναι σαν να έγιναν οι φωνές εκείνες που μας λένε ποιοι και τι είμαστε, πώς πρέπει να είμαστε, τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε, πώς να το κάνουμε, τι γίνεται και τι δεν γίνεται.
Κι έτσι ο εαυτός μας σιγά-σιγά γίνεται διάφανος, ανύπαρκτος.
Η πορεία για την αναγνώριση του εαυτού μας, την απόκτηση πιο καθαρής εικόνας του ποιοι είμαστε, τον αυτοπροσδιορισμό μας είναι μια εσωτερική, πολλές φορές χρονοβόρος διαδικασία. Είναι όμως και ο μόνος τρόπος να υπάρξουμε ως αυτόνομη προσωπικότητα, που θα μπορεί να λειτουργεί και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα πράγματα. Είναι ο τρόπος για να σταματήσουμε να μπαίνουμε σε αέναους φαύλους κύκλους λαθεμένων συμπεριφορών, αλλά και να αξιοποιούμε τις εμπειρίες της ζωής μας, για να ωριμάζουμε, να εξελισσόμαστε και να δυναμώνουμε. Αν δεν αλλάζει η κατάσταση, ας αλλάξουμε εμείς.
Αν ο άλλος δεν καταλαβαίνει, ας αναρωτηθούμε αν μπήκαμε ποτέ στον κόπο να του το ζητήσουμε. Αν εμείς οι ίδιοι έχουμε σαφή και καθαρή θέση για τα θέματά μας, λίγο μας ενδιαφέρουν οι γνώμες των άλλων, αναλαμβάνουμε μόνοι μας την ευθύνη των επιλογών μας.
Αν μπορούμε να προσδιορίζουμε εμείς τον εαυτό μας, δύσκολα θα γινόμαστε μαριονέτες και έρμαια των πάσης φύσεως καταστάσεων.
Δεν θα επαναλάβω ρήσεις του τύπου: «Δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δεν θέλω» ή «Μόνοι μας ορίζουμε τη μοίρα μας» και άλλα τέτοια παντοδύναμα. Έχουν όρια και οι δυνάμεις και οι δυνατότητες και πολλές φορές οι συνθήκες είναι πάνω από εμάς. Είναι σημαντικό όμως να έχουμε την πραγματική εικόνα μας. Γιατί μόνο τότε κάνουμε στ” αλήθεια το καλύτερο για εμάς και είμαστε ανοιχτοί και έτοιμοι να ζήσουμε το παρόν μας και να χτίσουμε το μέλλον μας».